Καθώς γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Εδάφους, ας σταθούμε στη σπουδαιότητα της ανάλυσης του εδάφους στον σχεδιασμό κατάλληλων προγραμμάτων θρέψης. Ένα βασικό εργαλείο που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε τη γονιμότητα, τα ελαττώματα και τις ανάγκες του εδάφους, δημιουργώντας ένα βιώσιμο περιβάλλον.
Τι είναι η ανάλυση εδάφους;
Η ανάλυση του εδάφους είναι ο μόνος τρόπος για να μάθουμε όλες τις χρήσιμες πληροφορίες που καθορίζουν τα χαρακτηριστικά και το επίπεδο της γονιμότητάς του, δηλαδή την ικανότητά του να διαθέτει στα φυτά τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία σε επαρκείς ποσότητες και στις σωστές αναλογίες. Βάσει των αποτελεσμάτων της καθορίζεται η πλέον ενδεδειγμένη και οικονομικότερη λιπαντική αγωγή που θα εφαρμοσθεί. Η ανάλυση του εδάφους καλό θα είναι να συνοδεύεται και από τις αναλύσεις φυτικών ιστών (φυλλοδιαγνωστική) και αρδευτικού νερού.
Η ανάλυση εδάφους περιλαμβάνει τους προσδιορισμούς:
• Των χαρακτηριστικών όπως οξύτητα, αγωγιμότητα, οργανική ουσία, μηχανική σύσταση, ανθρακικό ασβέστιο, υδατοκορεσμός.
• Των κύριων θρεπτικών στοιχείων όπως το άζωτο, ο φωσφόρος το κάλιο, το ασβέστιο, το μαγνήσιο, το θείο.
• Των μικροστοιχείων όπως ο σίδηρος ο ψευδάργυρος, το μαγγάνιο, ο ψευδάργυρος, ο χαλκός, το βόριο, το μολυβδαίνιο, το χλώριο.
Συνήθως τα Εργαστήρια προτείνουν κατά περίπτωση διαφόρους συνδυασμούς αναλύσεων, ανάλογα με την καλλιέργεια ή το πρόβλημα που αντιμετωπίζεται κατά περίπτωση.
Η σημασία της δειγματοληψίας στην ανάλυση εδάφους
Η δειγματοληψία είναι το πρώτο και ίσως το σημαντικότερο στάδιο για μια σωστή ανάλυση. Ο σκοπός της είναι να ληφθεί ένα όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα από το χωράφι. Μια λανθασμένη δειγματοληψία θα οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα ακόμη και το καλύτερο Εργαστήριο. Μεγάλη σημασία στη δειγματοληψία έχουν οι παράμετροι: ομοιομορφία ή ανομοιομορφία του χωραφιού, εποχή, βάθος, τελευταία εφαρμογή λιπασμάτων, κλπ.
Η ανάλυση εδάφους σήμερα
Στην Ελλάδα σήμερα, το ποσοστό των αγροτών που κάνουν τακτικά αναλύσεις είναι δυστυχώς μικρό (μικρότερο του 20%). Επίσης, αγνοούνται από τους περισσότερους οι βασικοί κανόνες της ορθής δειγματοληψίας με αποτέλεσμα να προσκομίζονται στα Εργαστήρια λάθος δείγματα με πιο συχνά λάθη τη χρήση ακάθαρτων συσκευασιών, τη δειγματοληψία από λίγα ή και λανθασμένα σημεία, την ανάμειξη ανομοιόμορφων δειγμάτων, κλπ.
Από πλευράς Εργαστηρίων, στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αρκετά κρατικά και ιδιωτικά Εργαστήρια αξιόπιστα και με αξιόλογο εξοπλισμό που μπορούν να απευθυνθούν οι αγρότες. Το κόστος της αναλύσεως ενός δείγματος είναι περίπου όσο ένας σάκος λιπάσματος.
Θα πρέπει να έχουμε όλοι μας ως στόχο όλες οι λιπαντικές συμβουλές να στηρίζονται σε μια πρόσφατη ανάλυση εδάφους. Με αυτό τον τρόπο, εφαρμόζεται η γεωργία ακριβείας, με αριστοποίηση της ποσότητας και της ποιότητας της παραγωγής, τη μείωση του κόστους και την προστασία του περιβάλλοντος.
*Αναστάσιος Κώτσιρας, Γεωπόνος-Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
